Thứ Sáu, 25 tháng 12, 2009

Trang phục phụ nữ Khơ mú ở Nghệ An

Trang phục của phụ nữ

Người Khơ mú ở Nghệ An thường mua vải đã nhuộm sẵn về cắt may y phục. Bộ y phục thường ngày của đồng bào gồm có khăn đội đầu, áo, yếm, thắt lưng, váy, xà cạp.

Khăn đội đầu (hưm pông) thường ngày được may bằng vải mộc hoặc nhuộm chàm, không trang trí hoa văn. Khăn dài khoảng 2m, rộng 38- 40cm tuỳ theo khổ vải dệt. Khăn quấn đi lễ hội là loại khăn có thêu hoa văn một mặt rất đẹp. Người ta khéo léo quấn vòng quanh đầu để phô phần hoa văn ra ngoài. Một loại khăn khác là khăn nối (một nửa là vải thô nhuộm chàm, một nửa là dệt hoa văn) cũng thường được phụ nữ dùng trong dịp lễ hội.

Áo của người Khơ mú mặc thường ngày chủ yếu là áo ngắn màu chàm, xanh thẫm hoặc xanh lá mạ... Nẹp cổ liền với nẹp ngực nhưng chỉ dài ngang ngực. Phía dưới hai nẹp ngực nối thêm những băng vải nhỏ có màu đỏ, xanh, vàng... Áo thường có hai lớp vải, lớp trong thường là vải chéo xanh hoặc phin, lớp ngoài là vải dệt thô nhuộm chàm. Còn áo mặc trong những dịp lễ hội, cưới xin thường là áo dài. Khi mặc áo dài sẽ trùm kín cạp váy khoảng 20cm. Áo thường có hai loại dành cho 2 đối tượng. Đối với những gia đình khá giả sẽ mặc áo có dọc theo nẹp ngực, dưới gấu thêu hoa văn, sau lưng đính hai dải chỉ các màu có các tua dài sặc sỡ. Gấu tay áo nối những băng vải nhỏ màu xanh, đỏ, vàng. Loại thứ hai thường dành cho phụ nữ nghèo. Loại này không thêu thùa cầu kỳ mà chỉ trang trí mấy băng vải nhỏ trên nẹp ngực.

Bộ y phụ của phụ nữ Khơ mú còn có chiếc yếm (ươm). Yếm được may bằng vải trắng hoặc hồng. Đầu yếm cắt lượn tròn và thêu hoa văn trang trí, có đính hai dây vải để buộc vào cổ. Thân yếm đính hai dải vải dài hơn để buộc ra sau lưng.

2m, rộng 20cm. Khi dùng, họ gấp làm ba theo chiều dọc rồi quấn vòng quanh eo và giắt mối lại. Loại thắt lưng được làm bằng vải đỏ hoặc xanh, xâu vào một dây xà tích bằng vỏ ốc nhỏ, nay rất hiếm nên ít người dùng. Thắt lưng của những người khá giả dùng trong dịp lễ, tết là loại thắt lưng có đính nhiều mảnh bạc nhỏ hình tròn nối tiếp nhau.

Váy trước đây chủ yếu may bằng vải dệt thủ công màu xanh sẫm hoặc màu chàm, ở phần chân váy thêu hoa văn trang trí bằng chỉ nhiều màu. Vào những dịp lê, tết, phụ nữ Khơ mú thường mặc những chiếc váy đẹp nhất. Họ có hai loại váy: một loại may bằng vải tơ tằm pha sợi bông (còn khôm, còn như), một loại may bằng lụa tơ tằm (còn nhang). Hoa văn trang trí trên váy rất đa dạng gồm hình mặt trời, mặt trăng, hươu, nai, rồng, chim công, gà lôi, các loại hoa thược dược, hoa ban, phong lan...

Ngoài ra, phụ nữ Khơ mú còn có bộ xà cạp vận hằng ngày. Xà cạp được làm bằng vải màu chàm, dài khoảng 1m, rộng 40cm được gấp chéo theo chiều dọc. Khi dùng xà cạp phải quấn hai bên chân ngược chiều để đối xứng nhau.

Cùng với những bộ y phục trên, trong dịp cưới xin, lễ hội.... phụ nữ Khơ Mú còn đeo vòng đeo tay và vòng cổ bằng bạc, trông họ thật tha thướt, dịu dàng.


Lê Mai Oanh


Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét